Źle wykorzystane dotacje trzeba zwracać na podstawie decyzji Komisji Europejskiej
05.08.2010
pomoc publiczna
Wiele podmiotów starających się o środki unijne nie ma świadomości, że w przypadku niewłaściwego ich wykorzystania Komisja Europejska może odzyskać przekazane kwoty bez konieczności uzyskiwania wyroku sądowego w Polsce.
Zgodnie z art. 299 Traktatu Ustanawiającego Wspólnotę Europejską akty Komisji Europejskiej, Rady lub Europejskiego Banku Centralnego nakładające zobowiązania pieniężne na podmioty inne niż państwa stanowią tytuł wykonawczy. Postępowanie egzekucyjne prowadzone na podstawie takiego aktu jest regulowane przez przepisy procedury cywilnej obowiązujące w danym państwie członkowskim.
W Polsce wykonanie takich aktów podlega przepisom Kodeksu postępowania cywilnego. Decyzja Komisji stanowi w rozumieniu art. 777 § 1 pkt 3 k.p.c. tytuł egzekucyjny, który może być podstawą egzekucji po zaopatrzeniu go w klauzulę wykonalności. Zgodnie jednak z przepisami unijnymi do nadania takiej klauzuli wystarczy weryfikacja autentyczności tytułu przez wyznaczony w tym celu organ krajowy. Opisane w art. 299 Traktatu akty (decyzje) nie podlegają w Polsce żadnej kontroli merytorycznej.
Do badania autentyczności aktów Komisji uprawnione są w Polsce sądy rejonowe właściwości ogólnej dłużnika. Przedmiotem weryfikacji może być przy tym jedynie ocena, czy dokument został wydany przez uprawniony organ lub czy nie został sfałszowany. Warto dodać, że aktualnie trwają prace nad zmianą ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Po nowelizacji rozpoznawanie wniosków o nadanie klauzuli wykonalności decyzjom wydanym przez Komisję Europejską może zostać przekazane jednemu wskazanemu sądowi rejonowemu. Projekt ustawy wraz z uzasadnieniem znajduje się na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości.
Po nadaniu decyzji klauzuli wykonalności Komisja może dalej prowadzić egzekucję zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego. Jeśli egzekucja nie jest prowadzona zgodnie z prawem, do rozpatrywania skarg właściwe są sądy krajowe, z tym zastrzeżeniem, że zawieszenie egzekucji zgodnie z art. 299 Traktatu jest możliwe wyłącznie na podstawie zarządzenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Powyższa regulacja pozostaje co prawda w kolizji z przepisami art. 818-821 k.p.c. (zawierającymi przesłanki zawieszenia postępowania egzekucyjnego), ale zgodnie z zasadą nadrzędności prawa wspólnotowego przepisy Traktatu mają pierwszeństwo przed przepisami krajowymi.
