rynki kapitałowe | Co do zasady

Prawo dewizowe już od wielu lat nie podlega zmianom. O zezwoleniach dewizowych, choć tak rzadko już wymaganych, i obowiązkach sprawozdawczych należy ciągle jednak pamiętać. Obrót dewizowy jest w znacznym stopniu swobodny, nie oznacza to jednak całkowitej jego liberalizacji i braku monitorowania przez Narodowy Bank Polski.

Tzw. Polski Ład (a konkretnie przyjęta w jego ramach ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw) wprowadza kilka rozwiązań dotyczących uczestników polskiego rynku kapitałowego, w tym zmiany podatkowe w podatku dochodowym od osób prawnych dla spółek przygotowujących debiut giełdowy. Zmiany weszły w życie 1 stycznia 2022 r.

Jedną z tegorocznych zmian podatkowych, które mogą dotyczyć uczestników polskiego rynku kapitałowego, jest zwolnienie podatkowe dla podatników inwestujących w akcje pierwszej emisji spółek wchodzących na GPW. Pod pewnymi warunkami będą oni zwolnieni z podatku od zysków kapitałowych, czyli tzw. podatku Belki.

Rynek gamingowy w Polsce i na świecie konsekwentnie rośnie, a rozwijające się spółki z branży gier szukają sposobów, żeby zwiększyć rozpoznawalność marki i pozyskać środki na kolejne produkcje. W ten sposób niejednokrotnie dochodzą do decyzji, żeby ubiegać się o wprowadzenie swoich akcji na giełdę. Pytanie więc: kto może iść na giełdę, co się na tym zyskuje i – najważniejsze – jak to zrobić? 

Kończą się prace nad nowelizacją ustawy o funduszach inwestycyjnych. Wśród zmian m.in. rozszerzenie zakresu opłat w związku z dystrybucją jednostek uczestnictwa w Polsce oraz wprowadzenie jednolitych zasad dotyczących informacji reklamowych udostępnianych przez fundusze i szczegółowych reguł ochrony inwestorów w przypadku zaprzestania wprowadzania do obrotu tytułów uczestnictwa w zagranicznych funduszach na polskim rynku.

Obowiązkowa dematerializacja akcji, wprowadzona nowelizacją Kodeksu spółek handlowych z 30 sierpnia 2019 r., miała doprowadzić do stanu, w którym z dniem 1 stycznia 2021 r. akcje wszystkich spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych miałyby formę elektronicznego zapisu, a dokumenty akcji straciłyby z tym dniem moc prawną. Epidemia utrudniła jednak również ten element organizacji podmiotów gospodarczych, a ustawodawca wydłużył terminy na spełnienie poszczególnych obowiązków związanych z dematerializacją. Swoją opinię na temat nowej instytucji przedstawił też Urząd Ochrony Danych Osobowych.

Koniec roku 2019 był swoistą cezurą w procesie legislacyjnym dotyczącym odejścia od dokumentu jako nośnika papierów wartościowych wykorzystywanych do pozyskiwania finansowania na rynkach kapitałowych. Obligacje, certyfikaty inwestycyjne, listy zastawne, akcje i warranty subskrypcyjne pożegnały się albo pożegnają się już wkrótce z dokumentem jako materialnym nośnikiem.

1 stycznia 2021 r. wejdą w życie przepisy, które wprowadzają nowe zasady funkcjonowania w obrocie prawnym akcji spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Nastąpi odejście od tradycyjnie rozumianego dokumentu akcji wydawanego w formie papierowej, pełniącego rolę nośnika praw inkorporowanych w akcjach, na rzecz elektronicznego zapisu w rejestrze prowadzonym przez uprawnioną do tego instytucję finansową. Istotnie zmieni to zasady ustanawiania zastawów na akcjach i niewątpliwie wpłynie na już istniejące zabezpieczenia, wymuszając wprowadzenie do nich odpowiednich modyfikacji zbliżających te zastawy do zastawów na akcjach w spółkach publicznych.

W 2019 r. weszły w życie regulacje prawne przewidujące obowiązkową dematerializację certyfikatów inwestycyjnych emitowanych przez zamknięte fundusze inwestycyjne, także tych, które nie są przedmiotem oferty publicznej ani nie są dopuszczone do zorganizowanego rynku obrotu. Nowo emitowane certyfikaty nie będą już mogły być wydawane jako dokument ani funkcjonować jako wpis w ewidencji certyfikatów inwestycyjnych prowadzonej przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych. Będą musiały zostać zapisane w depozycie papierów wartościowych prowadzonych przez Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych (KDPW). Przepisy te zostały następnie uzupełnione o zasady prowadzenia rejestru certyfikatów inwestycyjnych przez agenta emisji przed ich rejestracją w KDPW. Ta zasadnicza zmiana niesie za sobą szereg praktycznych i formalnych konsekwencji istotnych dla ustanawiania i egzekwowania zabezpieczeń na certyfikatach inwestycyjnych.

Zmiana w ustawie o ofercie publicznej, która weszła w życie 30 listopada br., zwiększa przejrzystość transakcji zawieranych z podmiotami powiązanymi. Informacje o zawarciu takiej transakcji trzeba opublikować na stronie internetowej spółki najpóźniej w momencie jej zawarcia. Na zawarcie transakcji musi się też zgodzić rada nadzorcza.

W środę 6 listopada 2019 r. Prezydent podpisał nowelizację ustawy o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych oraz niektórych innych ustaw. Większość nowych przepisów wejdzie w życie w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia nowego aktu. Dostosowuje on polskie przepisy do obowiązującego już rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 2017/1129 (co do zasady należało to zrobić już w lipcu).

Zgodnie z ustawą z 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu od 13 października 2019 r. nowo zakładane spółki, a od 13 kwietnia 2020 r. spółki zarejestrowane wcześniej, mają obowiązek zgłaszać informacje o swoich beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Rejestr jest jawny, a dostęp do niego bezpłatny.