Artykuły | Co do zasady

Ukazał się piąty numer naszego naukowego półrocznika „Co do zasady. Studia i analizy prawne”. Wiele miejsca poświęcamy zagadnieniom podatkowym. Piszemy o odpowiedzialności członka zarządu spółki jako beneficjenta pomocy publicznej i o licencjach wieczystych – formalnie nieistniejących, a potrzebnych. Publikujemy też kolejny tekst poświęcony Księstwu Liechtensteinu, omawiamy bieżące orzecznictwo w formie glos, a numer kończymy wywiadem z dziekanem Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego, prof. dr. hab. Tomaszem Giaro.

Pandemia wpłynęła między innymi na nasz sposób robienia zakupów. Coraz częściej produkty (w tym prezenty w okresie przedświątecznym) zamawiamy przez internet – z dostawą do drzwi, do wyznaczonego punktu bądź do automatu paczkowego – dzięki czemu nie musimy czekać w domu we wskazanych przez kuriera godzinach. Na naszych osiedlach i ulicach pojawiają się kolejne automaty paczkowe. Wiadomo już, że ich budowa nie wymaga uzyskania zgody organu administracji architektoniczno-budowlanej. Ale czy wiąże się z koniecznością zapłaty podatku od nieruchomości?

Prawo dość precyzyjnie mówi, komu i w jakiej sytuacji można udzielić informacji o stanie zdrowia osoby bliskiej. Jak jednak sprawdzić tożsamość pytającego przez telefon? I czy szpital może co do zasady odmówić udzielania informacji telefonicznie?

W listopadzie Komisja Europejska przyjęła trzy inicjatywy ustawodawcze, których celem jest wdrożenie założeń Europejskiego Zielonego Ładu. Wśród nich znalazła się propozycja nowego rozporządzenia w sprawie przemieszczania odpadów.

Progi unijne i średni kurs euro do przeliczenia kwot progowych w euro na złote już od  1 stycznia 2022 r. będą wyższe. W górę idzie też przelicznik euro na złote.

Zastrzeżenie osobistego wykonania kluczowych zadań jest jedną z gwarancji prawidłowego wykonania zamówienia. Zamawiający muszą jednak pamiętać, że instytucja ta nie może być nadużywana i traktowana w sposób mechaniczny, bez uwzględniania specyfiki danego zamówienia. Wykonawcy mogą więc zaskarżyć treść SWZ, jeżeli dojdą do wniosku, że wprowadzone przez zamawiającego wymogi są zbyt rygorystyczne i ograniczają im możliwość wzięcia udziału w realizacji zamówienia. Mechanizm ten okazuje się skuteczny, co udowadnia między innymi wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z 13 października 2021 (KIO 2733/21).

Chaos prawny, jaki stał się udziałem polskiego sądownictwa, stwarza ogromne praktyczne problemy i zagrożenia dla bezpieczeństwa obrotu. Stawia bowiem pod znakiem zapytania legalność setek nominacji sędziowskich i ważność dziesiątek tysięcy orzeczeń, na których opiera się obrót gospodarczy i życie społeczne. Sposobem na ograniczenie tych zagrożeń może być zasada funkcjonująca w krajach common law jako „de facto doctrine”, która pod pewnymi warunkami pozwala uznać za ważne czynności sędziów i urzędników powołanych na urząd w sposób niezgodny z prawem. Doktrynę tę można z łatwością wywieść z konstytucyjnej zasady demokratycznego państwa prawa, jak i z fundamentalnych zasad prawa UE.

30 listopada 2021 r. Rada i Parlament Europejski osiągnęły wstępne porozumienie w sprawie ostatecznej wersji projektu aktu w sprawie zarządzania danymi (Data Governance Act, DGA). Celem projektu jest promowanie dostępności danych i budowa godnego zaufania środowiska, które ułatwi wykorzystanie danych (zarówno osobowych, jak i nieosobowych) do badań i tworzenia nowych innowacyjnych usług i produktów. Ma również stworzyć ramy prawne dla łatwiejszego dzielenia się danymi i mechanizmy ułatwiające ponowne wykorzystanie niektórych danych posiadanych przez sektor publiczny, w tym danych dotyczących zdrowia, rolnictwa czy środowiska.
 

Wygodny dostęp do pełnej dokumentacji medycznej to ważny cel, ale nie można do niego dążyć niezgodnie z RODO i Konstytucją. Należy też uregulować kwestie odpowiedzialności za wykorzystywanie danych o świadczeniobiorcy w innym celu niż cel medyczny.

Nowelizacja ustawy o odpadach, który ma wejść w życie z początkiem 2022 r., wdraża do polskiego porządku prawnego przepisy dyrektyw tak zwanego pakietu odpadowego i stanowi krok w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym. Jedna z istotniejszych zmian dotyczy produktów ubocznych.

1 grudnia 2021 r. opublikowano długo wyczekiwane rozporządzenie Ministra Infrastruktury w sprawie oceny wniosków w postępowaniu rozstrzygającym ustalające kryteria, według których oceniane będą wnioski o przyznanie pozwolenia na wznoszenie sztucznych wysp. Inwestorzy, którzy uzyskają te pozwolenia, będą mogli uczestniczyć w przyszłych aukcjach dla morskich farm wiatrowych.

Zgodnie z ostatnimi informacjami prasowymi aż 210 przewoźników lotniczych, którzy w 2018 r. wykonywali przewozy lotnicze na trasach do Polski i z Polski, może zostać ukaranych za naruszenie przepisów ustawy o przetwarzaniu danych dotyczących przelotu pasażerów. Komendant Główny Straży Granicznej w ciągu zaledwie czterech miesięcy (od czerwca do września 2021 r.) wszczął wobec nich w sumie około 17 tysięcy postępowań w przedmiocie nałożenia kary administracyjnej. Łączna kwota kar nałożonych w wyniku tych postępowań może wynieść nawet 640 milionów złotych. A biorąc pod uwagę, że w latach 2018 – 2020 wykonano prawie 940 000 operacji lotniczych związanych z przewozem pasażerów (zarówno na trasach krajowych, jak i międzynarodowych), może to stanowić zaledwie wierzchołek góry lodowej.