Nowe zasady tworzenia i egzekwowania programów zgodności

28.04.2011 energetyka

Dyrektywy 2009/72 oraz 2009/73/WE nakazują szerzej uregulować kwestie praktycznego wdrożenia programów zgodności zapewniających niedyskryminacyjne traktowanie użytkowników na rynku energetycznym. Powołany ma być także inspektor ds. zgodności.

Przepis art. 9 d ust. 4 – 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (Dz. U z 2006 r., nr 89, poz. 625, ze zm) zobowiązuje m.in. operatorów systemów dystrybucyjnych energii elektrycznej i gazu do opracowywania i realizacji programów zapewniających niedyskryminacyjne traktowanie użytkowników (tzw. „programy zgodności”). Programy te podlegają zatwierdzeniu przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki.

Z kolei przepisy art. 26 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72 z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającej dyrektywę 2003/54/WE oraz art. 26 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/73/WE z dnia 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego i uchylającej dyrektywę 2003/55/WE regulującą zasady funkcjonowania rynku gazu ziemnego wymagają szerszego zakresu uregulowania powyższych kwestii w prawie krajowym niż obecne regulacje.

Zgodnie z dyrektywami program ma na celu wyeliminowanie praktyk dyskryminacyjnych i zapewnienie odpowiednich zasad monitorowania działań pracowników oraz operatora w tym zakresie. Celem programu zgodności jest stworzenie ram prawnych pozwalających na kontrolowanie działań pracowników, jak również kadry zarządzającej w zakresie przestrzegania zasady niedyskryminacji. Kontrolowane działania mogą dotyczyć przestrzegania zasad poufności, dostępu i udostępniania informacji wrażliwych. Program zgodności ma być wdrażany w praktyce, co zobowiązuje przedsiębiorstwa do ciągłego monitorowania jego wykonywania, szkoleń, dyscyplinowania itd. Kwestie te nie były w tak szerokim zakresie uregulowane w prawie krajowym, co powoduje konieczność ich unormowania w sposób odpowiadający celowi regulacji unijnych.

Wprowadzono dodatkowo, co jest novum w stosunku do poprzedniej regulacji, niezależnego inspektora ds. zgodności, który uczestniczy w przedkładaniu krajowemu organowi regulacyjnemu sprawozdanie z realizacji tego programu. Inspektor ds. zgodności ma być w pełni niezależny oraz mieć dostęp do wszystkich niezbędnych informacji operatora systemu dystrybucyjnego i wszelkich powiązanych przedsiębiorstw w celu wypełniania swojego zadania. Nie wprowadzono konieczności prowadzenia takich działań przez niezależny zewnętrzny podmiot. Wydaje się, że skoro inspektor ds. zgodności ma być w pełni niezależny od operatora systemu dystrybucyjnego, a przy tym mieć dostęp do szerokiego zakresu informacji, powinna to być osoba w randze członka zarządu lub podmiot zewnętrzny. Nie wynika to jednak wprost z omawianej regulacji. Prawo krajowe powinno przewidzieć pozycję oraz poziom niezależności takiego inspektora odpowiednio do wymagań prawa Unii Europejskiej. Obecne regulacje krajowe tej kwestii nie regulują.

dr Robert Zajdler, Zespół Prawa Energetycznego kancelarii Wardyński i Wspólnicy