Komisja Konkurencji ICC Polska udostępniła polską wersję compliance toolkit
Od 2013 r. International Chamber of Commerce udostępnia przedsiębiorcom publikację zawierającą zestaw modelowych narzędzi do tworzenia programów compliance w obszarze prawa ochrony konkurencji. Teraz dostępna jest polska wersja językowa.
9 czerwca 2015 r. w Centrum Konferencyjnym UOKiK odbyła się uroczysta inauguracja polskiej edycji „ICC Antitrust Compliance Toolkit”. Publikacja ta, pod polskim tytułem „Zestaw narzędzi ICC do tworzenia programów przestrzegania prawa konkurencji”, została opracowana przez Komisję Konkurencji ICC i spolszczona pod egidą analogicznej komisji ICC Polska. Intencją jej twórców jest przekazanie przedsiębiorcom – przede wszystkim małym i średnim – zestawu praktycznych, gotowych narzędzi, z których mogą oni zbudować programy compliance w swoich firmach. Celem ICC jest budowanie świadomości prawa konkurencji wśród przedsiębiorców oraz zachęcanie ich do posiadania programów przestrzegania prawa konkurencji. Programy takie pomagają bowiem skuteczniej konkurować dzięki świadomości ograniczeń prawnych oraz minimalizować ryzyko kar nakładanych przez organy ochrony konkurencji.
„Zestaw narzędzi ICC do tworzenia programów przestrzegania prawa konkurencji” zawiera praktyczne wskazówki odnośnie wdrażania programów przestrzegania prawa konkurencji przez małych i średnich przedsiębiorców. Publikacja została przygotowana przez przedsiębiorców i prawników-praktyków na bazie zgromadzonych przez nich doświadczeń. Pozwala ona zbudować własny, podstawowy program compliance. Poszczególne rozdziały publikacji przedstawiają:
- podstawowe elementy programu compliance – przestrzeganie prawa konkurencji jako element kultury i polityki firmy, organizację i finansowanie programu, rozpoznawanie i ocenę ryzyka,
- zasady udoskonalania istniejącego programu – rozwiązywanie problemów w przypadku podejrzenia naruszenia prawa, postępowania wewnętrzne i należytą staranność oraz sankcje dyscyplinarne, certyfikację i zachęty w ramach programu, monitorowanie działania i skuteczności programu.
Publikacja została skonstruowana tak, by przedsiębiorca mógł w łatwy i przystępny sposób zapoznać się z zasadami budowy i funkcjonowania skutecznego programu zgodności prawnej w obszarze prawa ochrony konkurencji.
Częścią uroczystości były wystąpienia praktyków i teoretyków prawa ochrony konkurencji oraz compliance, a także przedstawicieli UOKiK. Wiceprezes UOKiK Bernadeta Kasztelan-Świetlik podkreślała znaczenie narzędzi, które wspierają przedsiębiorców w zakresie uczciwych praktyk konkurencyjnych, a także w opracowaniu i wdrażaniu wewnątrzfirmowych programów compliance. Chociaż samo posiadanie kodeksu czy programu compliance nie jest okolicznością łagodzącą w przypadku postępowania dotyczącego porozumienia ograniczającego konkurencję lub nadużycia pozycji dominującej przez przedsiębiorcę, to ich efektywne stosowanie może wspierać uczciwą konkurencję na rynku i w rezultacie wpływać na rozwój i innowacyjność całej gospodarki.
Uczestnicy debaty podkreślali znaczenie efektywnego wdrożenia programu zgodności prawnej. Jednym z jego kluczowych elementów jest precyzyjne zidentyfikowanie ryzyka, na które narażony jest przedsiębiorca, a także stałe monitorowanie i dostosowywanie przyjętych założeń i celów do zmieniającej się sytuacji rynkowej. Skuteczny program zgodności zakłada ponadto ciągłe podnoszenie świadomości prawnej pracowników, w tym poprzez odpowiednie szkolenia, oraz pozyskiwanie od nich informacji zwrotnej dotyczącej praktycznych aspektów jego działania. Efektywny program zgodności nie powinien być jedynie narzędziem mającym na celu uniknięcie kary przez firmę, ale przede wszystkim być instrumentem budowania i zwiększania świadomości menedżerów i pracowników w zakresie zasad uczciwej konkurencji.
W wystąpieniu zamykającym konferencję Prezes UOKiK Adam Jasser potwierdził, że UOKiK będzie wspierał wszystkie działania samoregulacyjne wychodzące ze środowiska przedsiębiorców, takie jak prezentowana publikacja ICC. Dodał, podobnie jak wcześniej pani wiceprezes, że UOKiK nie będzie się zajmował doradztwem w zakresie compliance, ale chętnie wesprze każdą wychodzącą z rynku inicjatywę wspierającą przestrzeganie zasad uczciwej konkurencji. Podkreślił, że inicjatywy takie nie powinny jednak pochodzić z sektora publicznego.
W trakcie uroczystości padły deklaracje istotne z punktu widzenia przedsiębiorców, chociaż niezwiązane bezpośrednio z przedmiotem konferencji. Jak stwierdziła wiceprezes UOKiK, choć znowelizowana ustawa o ochronie konkurencji i konsumentów daje UOKiK możliwość karania osób zarządzających przedsiębiorstwami za dopuszczenie do zawarcia przez te przedsiębiorstwa porozumień ograniczających konkurencję, intencją UOKiK nie jest masowe karanie tych osób. Obecnie UOKiK pracuje nad nowymi wyjaśnieniami dotyczącymi nakładania kar, które będą zawierać m.in. zasady, jakimi Prezes UOKiK będzie się kierował, karząc osoby zarządzające.
Publikacja „Zestaw narzędzi ICC do tworzenia programów przestrzegania prawa konkurencji” jest dostępna także w naszej kancelarii. Kancelaria Wardyński i Wspólnicy jest członkiem ICC Polska, a mec. Sabina Famirska pełni funkcję wiceprzewodniczącej zarządu tymczasowego Komisji Konkurencji ICC Polska.
Celem Komisji Konkurencji ICC w Polsce jest dotarcie z „Zestawem…” do jak największej liczby przedsiębiorców, w tym mniejszych i średnich firm prowadzących działalność poza Warszawą. W najbliższych miesiącach planowane są kolejne, tym razem regionalne spotkania z przedsiębiorcami dotyczące tworzenia programów compliance w obszarze prawa ochrony konkurencji. Spotkania mają odbywać się pod auspicjami UOKiK.
Marcin Kulesza, praktyka prawa konkurencji kancelarii Wardyński i Wspólnicy
