upadłości i restrukturyzacje | Co do zasady

Prawo restrukturyzacyjne przewiduje cztery postępowania restrukturyzacyjne, które różnią się od siebie przede wszystkim stopniem zaangażowania w nie organów władzy publicznej. Postępowanie o zatwierdzenie układu jest tym postępowaniem restrukturyzacyjnym, w którym udział czynnika publicznego jest najbardziej ograniczony.

Postępowanie sanacyjne charakteryzuje się największym rygoryzmem oraz największym zaangażowaniem organów władzy publicznej spośród wszystkich postępowań restrukturyzacyjnych. Jest ono podobne do dawnego postępowania upadłościowego z opcją układową – z tą jednak różnicą, że postępowanie sanacyjne nie powoduje ogłoszenia upadłości dłużnika, a przyjęcie układu następuje dopiero po wykonaniu czynności sanacyjnych.

Z początkiem 2016 roku wejdą w życie bardzo istotne zmiany do prawa upadłościowego, a także zupełnie nowe prawo restrukturyzacyjne. Te nowe regulacje mają znaczenie nie tylko dla podmiotów niewypłacalnych lub zagrożonych upadłością i ich wierzycieli, ale również dla podmiotów udzielających i poszukujących finansowania. Wpływają bowiem na ich prawa i przygotowywaną dokumentację finansowania.

Z dniem 1 stycznia 2016 r. wchodzi w życie istotna nowelizacja Prawa upadłościowego i naprawczego. Zmiany mają charakter systemowy.

Spółka, w której zobowiązania przeważają nad aktywami, powinna złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeśli go nie złoży, wniosek taki mogą złożyć jej wierzyciele, pociągając następnie do odpowiedzialności członków zarządu dłużnika. W polskim prawie upadłościowym wciąż obowiązuje przepis, który rodzi wiele problemów praktycznych.

Brak jasnych regulacji dotyczących losów praw przelanych na zabezpieczenie w razie upadłości obejmującej likwidację majątku przelewającego budzi w praktyce wiele wątpliwości. Problem ten w szczególności dotyczy wierzytelności będących przedmiotem przelewu, które w chwili ogłoszenia upadłości jeszcze nie powstały.

Duże przedsiębiorstwo restrukturyzuje się inaczej. W procesie restrukturyzacji należy uwzględnić m.in. obowiązki dotyczące spółek publicznych, ograniczenia związane z udzieleniem pomocy publicznej lub innego wsparcia, a także uwarunkowania związane z prowadzeniem działalności na znaczną skalę.

Przegląd śledczy przeprowadzony na początku procesu restrukturyzacji pozwala szybko wykryć nieprawidłowości i podjąć właściwe działania naprawcze. Rozmowa z Dominiką Stępińską-Duch z kancelarii Wardyński i Wspólnicy oraz Marcinem Klimczakiem z PwC.

Restrukturyzacji zadłużenia mogą służyć również rozwiązania oparte na cesji wierzytelności. W praktyce, w zależności od konkretnego stanu faktycznego, cesja może stanowić atrakcyjną alternatywę dla bardziej tradycyjnych metod restrukturyzacji.

Udział w organach spółek-dłużników daje wierzycielom większą gwarancję, że programy restrukturyzacyjne zostaną prawidłowo wdrożone, ale też łączy się z licznymi obciążeniami, ryzykami i obowiązkami.

Zakres zaspokojenia wierzycieli spółki kapitałowej zależy w dużej mierze od terminowego złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości. Czasem jednak dominujący wspólnik nakłania członków zarządu, by powstrzymali się od złożenia takiego wniosku.

W skomplikowanych postępowaniach na syndyka, nadzorcę sądowego lub zarządcę często powołuje się spółkę. Jak to jednak pogodzić z faktem, że na liście syndyków, będącej podstawą do wyznaczenia syndyka, figurują tylko osoby fizyczne?